De groene poes (over DISC en andere kleuren)

Een tijd geleden had mijn zus het over een interessant boek, “Omringd door idoten” heette het. Ze vond het een vlot geschreven boek, hoewel het ging over gedragsstijlen (iets wat voor de doorsnee mens als droge kost kan worden versleten). Dat mijn zus het een leuk boek vond maakte dat ik het ook wel eens wilde lezen. En vorige week kreeg ik het van haar te leen.

Wat is DISC?

Het gaat over verschillende soorten mensen (4 soorten wel te verstaan), hoe deze zich in verschillende situaties gedragen en hoe ze het beste met elkaar om kunnen gaan. Om het makkelijker te maken worden er 4 kleuren onderkend: blauw, groen, geel en rood. Waarbij blauw staat voor correct, groen voor stabiel, geel voor inspirerend en rood voor dominant. Grappig is dat de Azteken ook al een soortgelijk model hadden met daarbij de 4 elementen water (blauw), aarde (groen), lucht (geel) en vuur (rood) met voor ieder element dezelfde corresponderende betekenis. Ook de oude Grieken hadden zo’n soort model. Op internet kun je er meer over vinden als je zoekt op het DISC-model (dominant-insprirationeel-stabiel-correct). DiscVision heeft de historie, uitleg en toepassing netjes in een enkel artikel beschreven.

Even de (positieve) eigenschappen van de kleuren naast elkaar:

ROOD of VUUR Dominant	GEEL of LUCHT Inspirerend	GROEN of AARDE Stabiel	BLAUW of WATER Correct
Drijvend	Extravert	Geduldig	Onderzoekend
Ambitieus	Overtuigend	Betrouwbaar	Voorzichtig
Wilskrachtig	Verbaal	Attent	Systematisch
Doelbewust	Open	Beheerst	Precies
Probleemoplossend	Positief	Aimabel	Grondig
Daadkrachtig	Empatisch	Volhardend	Logisch
Competitief	Optimistisch	Goede luisteraar	Conventioneel
Krachtig	Creatief	Vriendelijk	Afstandelijk
Nieuwsgierig	Spontaan	Voorzichtig	Objectief
Direct	Gevoelig	Ondersteunend	Perfectionist
Initiatiefrijk	Inspirerend	Uitvoerder	Methodisch
Vastberaden	Heeft aandacht nodig	Behulpzaam	Analyseert
Ongeduldig		Loyaal	Volgt regels
Eigenzinnig		Voorkomend	Gestructureerd

De kleuren zijn afgeleid van een tweetal tegenstellingen, wat in totaal 2 x 2 dus 4 kleuren oplevert. Deze tegenstellingen zijn:

En wat ben ik?

Even kort door de bocht, in feite is DISC vergelijkbaar met MBTI (welke ook is gebaseerd op werk van Carl Jung) maar dan simpeler. En dat maakt het een ideaal instrument om snel mensen te kunnen typeren en daarmee te bepalen hoe het beste met ze om kan worden gegaan. Om een tipje van de sluier op te lichten: ik ben voornamelijk groen-blauw (stabiel, conflict-mijdend, introvert, relatie-gericht, beheerst, volhardend, correct, hang naar kwaliteit) met een spoortje geel (optimistisch, creatief, gevoelig). Dit zegt niets over goede of slechte eigenschappen, want in verschillende situaties kan een eigenschap zowel goed als slecht zijn. Het is ook niet zo dat iedereen precies in een hokje past. Het is wel een methode om te kijken hoe verschillende kleuren het beste met elkaar omgaan, bijvoorbeeld door niet naar de negatieve eigenschappen van een kleur te kijken maar juist het positieve ervan in te zien. De verhoudingen per kleur zijn door de Zelforganisatie Fabriek netjes uitgewerkt voor groen, geel, blauw en rood. Wil je zelf snel iemands DISC kleur kunnen bepalen, hier vindt je enkele waardevolle tips.

De kleuren zijn natuurlijk stereotyperingen, als je zeg maar 90% van een bepaalde kleur bent zal dat redelijk kloppen. Echter, weinig mensen gedragen zich precies volgens één kleur. Dat betekent dat je nuance aan dient te brengen voordat je per ongeluk verkeerde conclusies gaat trekken. Zo zijn mijn kleuren:

Kleur	Wat geeft energie?	Herken ik mij daar in?
Groen	Met familie samenzijn	Dat klopt helemaal, ik ben graag bij mijn familie.
	Harmonie	Ook daar kan ik mij helemaal in vinden.
	Rust, niets ‘moeten’	Rust in mijn hoofd, daar heb ik wel behoefte aan maar vaak betekent dat ook ontspanning door inspanning bv. door met hardlopen het hoofd leeg te maken.
	Voorspelbaarheid, routine en ritme	Tot op zekere hoogte, hoewel ik juist ook vaak behoefte heb aan afwisseling.
	Tijd om te wennen	Dat zeker, maar hoe vertrouwder ik ben met een bepaalde situatie, des te minder tijd ik nodig heb om te wennen.
	Stabiele relaties	Jazeker, hoort in het rijtje familie en harmonie.
	Stap voor stap benadering	Ik heb altijd wel behoefte aan structuur, maar als die er niet is zorg ik daar zelf wel voor. Ik wil me ook niet in een keurslijf laten drukken, ik kan nogal eigengereid zijn.
	Persoonlijke waardering	Ben ik inderdaad altijd erg naar op zoek.
Blauw	Tijd om na te denken, onderzoeken en analyseren	Krijg ik inderdaad energie van (getuige deze website).
	Alleen zijn	Op sommige momenten wel (om na te kunnen denken), maar toch doe ik ook graag dingen met andere mensen.
	Het juiste kunnen doen	Over het algemeen wel, hoewel ik ook vaak heel pragmatisch, flexibel en ad-hoc keuzes kan maken.
	Controleren en checken	Eigenlijk niet.
	Voorbereiden	Altijd, hoewel ik daar wel eens slordig in ben en gewoon vergeet om goed voor te bereiden.
	Niet hoeven delen van gevoelens	Niet herkenbaar, ik wil dat juist wel (maar weet soms niet hoe). Ik denk dat dit een van de dingen is die voor blauw en groen net anders werken. Overigens heb ik ook niet overal een mening over, dan is het wel prettig als je daar niets over hoeft te zeggen.
	Gedetailleerd zijn	Dat is een herkenbare valkuil, om teveel details ergens over op te willen nemen. Maar ik voel me wel als een vis in het water als ik kan rondzwemmen tussen de details. Aan de andere kant geldt dat alleen als ik zelf ergens mee bezig ben of ergens mee te maken heb, als dat niet het geval is houdt ik mij liever verre van details.
	Formele, zakelijke omgeving	Nee, ik geef echt de voorkeur aan een informele setting.
Geel	Mensen en gezelligheid	Dan denk ik meteen aan (bedrijfs)feestjes, ligt eraan wat voor soort feestje het is en met welke stemming ik daar aan kom. Ik kan me helemaal in mijn element voelen maar soms ook juist heel erg ongelukkig.
	Praten, delen en sparren	Hoewel ik dat niet schuw, staat dat bij mij ook niet op de eerste plaats. Ik deel liever via schriftelijke kanalen, dan kan ik daar beter over nadenken.
	Het woord nemen in een groep	Beetje afhankelijk van de situatie. Ik schroom in elk geval niet om een vraag te stellen als die in me opkomt. Maar om out-of-de-blue ineens een verhaaltje te vertellen vind ik wat lastiger. Ook een goed voorbereid verhaaltje kost me veel energie.
	Spontane dingen doen	Yes, doe ik graag! Liefst zonder enige vorm van voorbereiding, hoe spontaner hoe beter. Misschien juist om me af te zetten tegen mijn blauwe kant?
	Humor en luchtigheid	Past ook helemaal bij mij, misschien ook als middel om harmonie te scheppen en conflicten op voorhand uit de weg te gaan?
	In het middelpunt staan en entertainen	Nee, dat doe ik toch liever niet. Maar, als niemand het voortouw neemt ben ik wel de eerstvolgende om dat te doen.
	Dromen verkopen, inspireren	Nee, dat is niet mijn sterkste punt. Als het om luchtkastelen gaat zou ik me juist enorm schamen als ik die aan iemand zou moeten verkopen.
	Complimenten en waardering in public	Voel ik me niet prettig bij. Ik sta dan ook liever niet in het middelpunt van de belangstelling.

Zo te zien klopt de classificeren groen/blauw met een spoortje geel dus wel. En heb ik dan geen rood in mijn profiel? Zeker wel, actie en fysieke inspanning passen ook wel bij mij evenals het opzoeken van uitdagingen. Ook doelen halen en problemen oplossen (ik hou nu eenmaal niet van losse eindjes) horen in mijn profiel. Dus eigenlijk ben ik dan van alles wat. En wat heb je er dan aan als je van alle kleuren wel iets in je profiel hebt? Hoe kun je dan elkaars gedrag op elkaar afstemmen? DISC is natuurlijk maar een hulpmiddel, je gezond verstand gebruiken is hierop het antwoord. Houdt rekening met elkaars gedragsstijlen en de samenwerking zal verbeteren, wie welke kleur heeft is dan niet zo belangrijk zolang je maar onthoudt dat niet iedereen hetzelfde is.

DISC versus MBTI

Het DISC model gaat uit van 2 assen, het MBTI model van 4 terwijl 16-personalities er zelfs 5 heeft. Hoe verhouden deze assen zich dan tot elkaar en valt daar dan een lijn in te ontdekken? Ik denk het wel, het zou er dan als volgt uit zien:

GROEN-BLAUW Rustig maar onzeker	ROOD-GEEL Snel en zelfverzekerd	ROOD-BLAUW Taak- en zaakgericht	GROEN-GEEL Mens en gevoel
Introvert	Extravert
		Observant	Intuitive
		Thinking	Feeling
		Judging	Prospecting
Turbulent	Assertive

Hier worden dan de eigenschappen introvert en turbulent samengenomen hoewel deze niet precies hetzelfde betekenen. Dit geldt evenzo voor assertief en extravert wat ook niet precies hetzelfde is. Verder heb ik ook de eigenschappen observant/intuitive, thinking/feeling en judging/prospecting in een van de kolommen taak/mens ondergebracht. In feite geeft dit overzicht aan dat DISC een versimpeld MBTI-model is, maar… toch ook weer niet. Vanuit de optiek van het DISC-model wordt gekeken naar gedrag terwijl MBTI uit gaat van persoonlijkheden. Bij DISC is het perfect mogelijk om meerdere kleuren bij een persoon te matchen, MBTI leidt tot een enkel typerend persoonlijkheidstype die dan wel weer is gebaseerd op 5 ipv 2 verschillende tegenstellingen. Het verschil tussen DISC en MBTI is niet eenvoudig uit te leggen, toch probeert impact ontwikkeling het met matig succes. De uitleg van de Zelforganisatie fabriek vind ik zelf beter.

Nog meer kleuren?

Naast DISC zijn er nog veel meer kleurenmodellen, een mooi overzicht vind je bij Patricia de Wit coaching. Wat wel zorgwekkend is, wanneer de kleuren een rol gaan spelen in sollicitaties of doen ze dat (op onbewust niveau) al wel? En iemand die het nut van dit soort testen volledig in twijfel trekt is Richard Engelfriet.

Nu ik dit zo zit te schrijven ligt de poes lekker op de koele vloer (het was vandaag 27 graden) op de grond. Ik ben zelf net terug van 2 weken vakantie en hoewel ze goed werd verzorgt hoorde ik al verhalen over hoe ze in de buurt heel vriendelijk doch volhardend om aandacht heeft geschreeuwd. Maar nu is ze tevreden want ze heeft een hekel aan conflicten, is blij dat ik weer thuis ben, laat niet het achterste van haar tong zien en is over het algemeen zeer beheerst. Echt een groene poes…