NLP Vooronderstellingen
Vooronderstellingen zijn aannames waarvan gebleken is dat ze effectief zijn in de communicatie. Vooronderstellingen zijn niet per definitie waarheden. Ze werken zeer krachtig in zowel onze benadering van anderen als naar onszelf toe. Vooronderstellingen helpen je onbevooroordeeld waar te nemen, jezelf én de ander vanuit een ander perspectief te zien, veel meer te leven in het nu en te accepteren wat er is.
Je zou dan verwachten dat de vooronderstellingen een vast rijtje strikt geformuleerde regels zijn die door alle NLP beoefenaars worden erkent. Maar niets is minder waar. Een zoektocht op internet levert alleen in Nederland al veel verschillende lijstjes op. Ik heb ze geprobeerd ze te matchen, maar ben daar niet volledig in geslaagd:
| Milton & Bateson | Hetnlpcollege.nl | UNLP | Mindacademy.nl |
| Er is een positieve intentie die elk gedrag motiveert en elk gedrag is waardevol binnen een bepaalde context. | Achter elk gedrag schuilt een positieve intentie | Aan de basis van elk gedrag ligt een positieve intentie. | Elk gedrag heeft een positieve intentie. |
| Falen versus feedback – Elk resultaat en elk gedrag is een prestatie, of dat nu het doel was of niet. | Mislukking bestaat niet – Alleen feedback bestaat | Er is geen falen, er is alleen feedback. | Er bestaat geen mislukking, alleen feedback. |
| De betekenis van communicatie ligt in de reactie die je krijgt. | De betekenis van de boodschap is de reactie die erop volgt | De kwaliteit van je communicatie is de reactie die je krijgt (onafhankelijk van je intentie). | De betekenis van je communicatie is de respons die je krijgt |
| Elk individu heeft de hulpbronnen in zich die nodig zijn om veranderingen in gang te zetten. | Iedereen beschikt al over alle hulpmiddelen die nodig zijn om de gewenste resultaten te bereiken (Als iemand anders het kan, kan ik het ook!) | Mensen hebben alle noodzakelijke hulpbronnen in zich om succesvol te zijn. | Iedereen heeft alle hulpbronnen in zich die nodig zijn om de gewenste resultaten te halen. |
| De kaart is niet het gebied. | De kaart is niet het gebied & Perceptie is projectie | De map is niet het gebied (“The map is not the territory”) | De kaart is niet het gebied. De woorden die wij gebruiken zijn niet de gebeurtenis die zij weergeven. |
| Het kunnen veranderen van het proces van onze ervaringen is vaak waardevoller dan de inhoud ervan te willen veranderen. | Werk met structuur, niet met inhoud (ervaring heeft een structuur) | Het veranderen van het proces van onze ervaringen is vaak waardevoller dan het willen veranderen van de inhoud. | |
| Aan de positieve karaktereigenschappen van een individu wordt niet getwijfeld terwijl aan de waarde en geschiktheid van intern of extern gedrag wel getwijfeld kan worden. | Gedrag en identiteit zitten op verschillende niveaus. | Het gedrag staat niet voor wie de persoon is. Accepteer de persoon, niet persé het gedrag. | |
| Als je blijft doen wat je altijd gedaan hebt, blijf je krijgen wat je altijd gekregen hebt. | Als wat je doet niet werkt, test dan wat anders | Er is altijd een andere keuze mogelijk. | |
| Weerstand bij een gesprekspartner is een teken van gebrek aan rapport en flexibiliteit | Weerstand duidt op gebrek aan rapport (‘contact’). | Weerstand bij een gesprekspartner is een teken van gebrek aan rapport. | |
| Degene met de meeste flexibiliteit, wint: leef met opties! | De persoon met de meeste flexibiliteit is degene met de meeste keuzes en dus de meeste invloed. | De persoon met het meest flexibele gedrag heeft de grootste invloed. | |
| Respecteer het model (kaart / representatie) van de wereld van de ander | Respecteer ieders model van de wereld. | Respecteer het model van de wereld van de ander. | |
| Elk gedrag was de beste keuze die iemand op dat moment had | Ieder gedrag heeft een positieve bedoeling, ieder gedrag was ooit eens iemands beste keuze. | Elk huidig gedrag is de beste keuze die er is. | |
| Het lichaam is de geest | Lichaam en geest zijn verbonden met elkaar en beïnvloeden elkaar voortdurend. | Iedereen heeft de leiding over zijn geest en daarom over zijn resultaten. | |
| Je kunt niet niet communiceren / manipuleren | We kunnen niet niet-communiceren. | ||
| Het verleden is niet gelijk aan de toekomst (niemand is gebroken) | Het verleden staat niet gelijk aan de toekomst. | ||
| Alle procedures dienen keuzes te verruimen en gericht te zijn op eenwording van de persoon. | |||
| Genezing kan niet op een logische manier: werk met gemoedstoestanden en het onderbewustzijn | |||
| Gedrag en verandering dienen geëvalueerd te worden in hun context en ecologie | De belangrijkste informatie over een persoon is het gedrag van deze persoon. | De betekenis van al het gedrag is afhankelijk van de context. | |
| De manier waarop we communiceren heeft invloed op perceptie en ontvangst bij de ander. | |||
| Mensen zijn in staat om te leren van slechts één ervaring. | |||
| De persoon die het kader voor de communicatie stelt, beheerst de communicatie. | |||
| Er zijn geen onvermogende mensen, alleen onvermogende stemmingen. |
Wat opvalt is dat er een aantal vooronderstellingen zijn die eigenlijk wel door alle instituten worden erkent, dit zijn de oorspronkelijke vooronderstellingen zoals door Milton Erickson en Gregory Bateson zijn opgesteld. Daarnaast lijkt ieder instituut wel zijn eigen vooronderstellingen aan de lijst te hebben toegevoegd. Hier nog een mooi voorbeeld, waarbij twee vooronderstellingen tot één worden gecombineerd (en waarom ook niet): de kaart is niet het gebied, respecteer het model van de wereld van een ander.
De vooronderstellingen zijn geen feitelijke waarheden maar aannames, uitgangspunten zo je wilt, waarmee het makkelijker wordt om met anderen te communiceren. Maar in de praktijk worden de vooronderstellingen nog wel eens op een verkeerde manier gebruikt, getuige dit verhelderende artikel op NLPMonsters.